هابیت ها چگونه منقرض شدند ؟

هزاران سال قبل هابیت ها به شیوه ای باشکوه در سرزمین های سرسبز قدم می زدند ، لانه های گر و دنجشان را در زمین کنده بودند و حتی با اژدها (البته از نوع کومودور ) می جنگیدند . این ها بخشی از یک شاهکار فانتزی نیست ، بلکه بخشی از سبک زندگی خویشاوند باستانی انسان است که زمانی در جزیره فلورس در اندونزی برای خودشان برو و بیایی داشتند .
این خویشاوند باستانی انسان به نام Homo Floresiensisسال ۱۳۸۲ در غار «لیانگ بوآ» در جزیره فلورس کشف شد كه حدود ۱/۱متر بلندی قامتش بود و وزنی حدود ۳۵کیلوگرم داشت . این موجود که به خاطر قهرمانان کوچک داستان های «جی آر آر تالکین » با نام مستعار هابیت شناخته می شود ، در ساخت ابزار های سنگی مهارت داشت و می توانست از حملات مرگبار «اژدهای کومودور» جان سالم به در ببرد . قبلا تصور میشد آن ها تا ۱۲هزار سال قبل ساکن این جزیره بودند اما آخرین شواهد نشان می دهد که هابیت ها خیلی زود تر از آنچه تصور میشد از جزیره ناپدید شدند . محققان سرانجام دست به دامن شواهد شیمیایی موجود در خاک اطراف فسیل ها شدند تا دریابند چه زمانی لایه های رسوبی در این منطقه تشکیل شده اند تا بتوانند بر اساس آن عمر استخوان ها و ابزار های سنگی را دریابند . نتایج جدیدترین بررسی ها که در ۳۰ مارس در مجله نیچر منتشر شده نشان می دهد ،بقایای استخوانی باقی مانده ازH.floresiensisعمری بین ۶۰تا۱۰۰هزار سال و ابزارهای سنگی شان هم عمری بین ۱۹۰تا۵۰ هزار سال دارند . این یافته ها نشان می داد که این پسر عموهای تکاملی ما خیلی بعد از ورود انسان مدرن در حوالی ۵۰هزار سال قبل به این منطقه ، زنده نمانده اند .

داستان چند لایه
برای اطمینان از این که عمر تخمین زده شده جدید درست است ، گروه تحقیقاتی که نتایج یافته های آنها در شماره ۳۰ مارس نشریه نیچر منتشر شد ، از پنج روش مستقل تخمین زمان استفاده کرد . این روش ها شامل استفاده از زمان نیمه عمر اورانیوم باقی مانده در استخوان ها گرفته تا بررسی تابناکی کانی های موجود در غار بودند که مشخص می کرد این کانی ها آخرین بار چه زمانی و به چه مدت زیر تابش نور خورشید قرار داشته اند . طبق گفته های نویسنده همکار این پژوهش « متئو توچری » از دانشگاه « لاکهید » در خلیج تاندر اونتاریو از زمان نخستین کشف ، حداقل بقایای ۶هابیت در غار کشف شدند و زیست شناسان با قضایایی از قبیل « آن ها نخستین بار چه زمانی به جزیره رسیده بودند ؟» ، دلیل سایز کوچکشان چیست ؟» و « آیا شواهد کافی برای دسته بندی شان تحت نام یک گونه جدید کافی است یا نه ؟» درگیر بودند .
« ایان تاترسال» دیرینه انسان شناس و متصدی بازنشسته موزه تاریخ طبیعی آمریکا می گوید :« هر یافته جدید فقط قضیه را پیچیده تر می کرد . برخی محققان خبره نتیجه گرفتند که قامت کوچک و سایز کم مغز هابیت ها ( تقریبا یک سوم حجم مغز انسان بالغ) نشان می دهد که این فسیل ها مربوط به انسان مدرن بیماری است که مبتلا به نوعی سندروم داون یا میکروسفالی بوده است . در حالی که شواهد به دست آمده از کارهای توچری نشان می داد استخوان دست این گونه شباهت بسیار کمی به انسان مدرن دارد و بیشتر به انسان ریخت های اولیه و شامپانزه ها شبیه است . این ها دلایلی است که شواهد برای دسته بندی این موجودات زیر نام یک گونه منحصر به فرد را بیشتر می کرد . نظریه های جایگزین پیشنهاد می داد این موجودات ریز قامت یا از اعقاب انسان ریخت های اولیه بودند که به جزیره رسیدند یا از بقایای >Homo erectus< ه‍ایی بودند که به جزیره رسیده و به این فرم کوچک فرگشت کردند . این پدیده که کوتولگی جزیره ای نامیده می شود وقتی رخ می دهد که سایز یک گونه به شدت کاهش پیدا می کند تا نیازهای غذاییش را با منابع محدود جزیره تطابق دهد . بقایای کشف شده در غار حاوی نوعی فیل کوتوله هم بود که به اعتبار این تئوری می افزاید .

برخورد نزدیک
هر چند شواهد به دست آمده در غار نشانی از رابطه باانسان مدرن ندارد اما تاترسال کماکان معتقد است احتمالا برخوردی بین آنها و انسان مدرن رخ داده که البته پیامدهای خوشایندی نداشته است. او مئ گوید :«الگویی وجود دارد که وقتی یک گونه از انسان ها برای مدت طولانی به خوبی عمل کرده اند٬ با حضور انسان هوشمند از بین رفته اند چون انسان هوشمند رقیب قدرتمندی است و قبلا هم باعث انقراض گونه های دیگر جنس هومو شده است.» این نظر با زمان جدید از بین رفتن این گونه کوتاه قامت تایید می شود٬ چون زمان از بین رفتن آنها مقارن باحضور انسان مدرن در این منطقه است. «ریک پاتز» تهیه کننده برنامه ی منشا‌‌‌ ٕ انسان موزه اسمیتسونین می گویید :«چیزی که در یافته های جدید بیشتر مرا جذب می کند٬ شواهدی است که از چگونگی انقراض این گونه ی کوچک به دست آمده است.» او ادامه می دهد :«این احتمال وجود دارد که آنها بر اثر نوسانات منابع غذایی به خودی خود از بین رفته باشند اما این که چرا این اتفاق درست وقتی

افتاده که انسان مدرن به همسایگی آنها رسیده ٬ پرسش برانگیز است.» مطالعات و اکتشافات آتی ممکن است شواهد بیشتری را از چگونگی زندگی و انقراض این گونه فراهم کند اما تا آن زمان انسان مدرن متهم ردیف اول این انقراض باقی می ماند٬ همچنان که در مورد نئاندرتال ها اینچنین است و همین طور در مورد بسیاری از گونه های عصر حاضر.

دانشمند
ماهنامه دانش و فناوری
سال پنجاه و سوم _شماره ۲
اردیبهشت ۱۳۹۵
شماره پیاپی ۶۳۱