سیستم های گرافیکی بکار رفته در کامپیوترها دو دسته اند؛ آنهایی که به طور کلی از سایر اجزای رایانه برای انجام پردازش گرافیکی استفاده می کنند که «گرافیک مجتمع – Shared Graphics» نام دارند و دسته دوم نیز کارت های گرافیک اختصاصی هستند.
افرادی که پردازش گرافیکی جدی تری را با کامپیوتر خود انجام داده و یا اشخاصی که علاقه مند به بازی های کامپیوتری در PC هستند، مشخصا همواره کارت های گرافیک با حافظه اختصاصی را انتخاب نموده اند. چنین کارت هایی همواره از گرافیک های مجتمع پرقدرت و البته پر مصرف تر بوده اند.
در ادامه می خواهیم نگاهی به مقایسه دو نوع یاد شده داشته و ببینیم آیا گرافیک های مجتمع توانسته اند در سال های اخیر رشد پیدا کرده و خود را به سطح کارت های اختصاصی گرافیک برسانند یا خیر؛ با دیجیاتو همراه باشید.
مقایسه ای میان گرافیک مجتمع و اختصاصیهمانگونه که از نامشان نیز پیداست، کارت های گرافیک اختصاصی، یک قطعه سخت افزاری جداگانه هستند که وظیفه پردازش امور گرافیکی را در یک کامپیوتر بر عهده دارند. «واحد پردازش گرافیک» که با نام اختصار GPU نیز شناخته می شود، تقریبا عملکردی مشابه با پردازنده اصلی کامپیوتر و یا همان CPU دارد که البته شامل رم اختصاصی خود نیز می شود.
در گرافیک های مجتمع، اجزای یک پردازشگر گرافیکی در کنار CPU و با اندازه ای کوچک جای گرفته اند؛ این اجزا، حافظه خود را نیز از طریق رم دستگاه تامین می نمایند. به آن معنی که اگر در سیستم کاربر یک رم ۴ گیگابایت نصب شده باشد، و یک گیگابایت رم به امور گرافیکی اختصاص پیدا کند، رم کامپیوتر به ۳ گیگابایت تقلیل یافته است.
یک کارت گرافیک اختصاصی اما معمولا از واحد پردازشی مجتمع، قوی تر است. همچنین این کارت ها اندازه بزرگ تری داشته و از برق بیشتری استفاده می کنند. تولید گرمای بیشتر نیز یکی دیگر از مشخصه های آنهاست.
برخی از کامپیوترهای شخصی از هر دو نوع گرافیک برخوردار هستند و به کاربران اجازه می دهند بین قدرت پردازش گرافیکی بالاتر و یا عمر باتری بیشتر، انتخاب کنند.
خیزش گرافیک های مجتمعمعمولا تصور عمومی چنین است که گرافیک های مجتمع بی فایده اند؛ مخصوصا اگر کاربر بخواهد از کامپیوتر خود استفاده ای سنگین داشته باشد. همچنین این سیستم های گرافیکی به عنوان راهکارهایی ارزان قیمت شناخته می شدند تا سازندگان کامپیوترهای از پیش اسمبل شده و یا لپ تاپ ها، نیاز نداشته باشند یک قطعه گران قیمت به نام کارت گرافیک را در محصول خود جای دهند.
البته برای افرادی که واقعا به دنبال کامپیوترهایی ارزان قیمت می گردند، گرافیک های مجتمع انتخابی عالی بودند اما در گذشته، این سیستم های گرافیکی صرفا می توانستد یک صفحه وب را به درستی برایتان نمایش دهند؛ بازی کردن با آنها به هیچ عنوان امکان پذیر نبود و گاهی حتی نمی توانستند یک ویدیوی HD را نیز به درستی نمایش دهند.
اکنون ولی لپ تاپ ها کوچک تر از هر زمان دیگری شده اند و سیستم های گرافیکی مجتمع نیز بدل به اولین انتخاب سازندگان گشته اند.
مک بوک اپل از پردازنده Core M و گرافیک HD 5300 اینتل بهره گرفته است. صرفا ۱۳.۱ میلیمتر ضخامت دارد و باتری اش نیز تا ۹ ساعت جوابگوست؛ در صورت استفاده از یک کارت گرافیک اختصاصی، نه این نوت بوک انقدر باریک می شد و نه می توانست ۹ ساعت کار کند. سیستم های گرافیکی مجتمع و مشترک دیگر این روزها صرفا گزینه هایی ارزان محسوب نمی گردند و کاربرهایی فراتر از وب گردی پیدا کرده اند.
بنچمارک های وبسایت VideoCardBenchmark.net نیز بیانگر این موضوع هستند که سیستم های گرافیکی اینتل HD 5200 و HD 6000 به راحتی می توانند با کارت های گرافیک اختصاصی و میان رده با قیمت حدود ۱۰۰ دلار رقابت کنند.
داده های اینتل هم خبر از این موضوع می دهند که نسل اخیر سیستم های گرافیکی اش توانسته اند نسبت به نسل قبل شاهد بهبود ۳۵ درصدی باشند و در مجموع هم در مقایسه با محصولات مشابه در سال ۲۰۰۶، از عملکردی تا ۷۵ درصد بهتر برخوردارند.
به طور کلی نتیجه این است که در روزگار فعلی، گرافیک های مجتمع می توانند کاربرد های زیادی داشته باشند و از طرف دیگر نیز مصرف انرژی را به شکل شایان ذکری کاهش دهند.
آیا گرافیک های مجتمع برای بازی هم مناسبند؟اگرچه بیشتر کاربران متصور هستند که برای انجام بازی های کامپیوتری همچنان نیازمند کارت های گرافیک اختصاصی هستند اما حرفه ای های دنیای بازی در بیشتر موارد به استفاده از یک سیستم گرافیک مجتمع رضایت داده اند.
استیم، پلتفرم بازی آنلاین، به شکل ماهانه از ۱۲۵ میلیون کاربر خود می پرسد که از چه نوع سخت افزای بهره می جویند. در نظرسنجی ماه مارس مشخص شد که یکی از محبوب ترین سیستم های گرافیکی، مربوط به اینتل HD 4000 بوده و به طور کلی نیز گرافیک های مجتمع اینتل، توسط ۲۰ درصد از کاربران استیم مورد استفاده قرار می گیرند.
البته کارت های گرافیک اختصاصی با برند NVIDIA و ATI همچنان در صدر جدول نظرسنجی های استیم هستند و کارت NVIDIA GeForce GTX 760 در رتبه اول قرار گرفته؛ کارتی که برای داشتنش، مجبور به پرداخت هزینه ای حدودا ۴۰۰ دلاری خواهید بود.
انتخاب نهایی؟مشخصا در صورتی که پردازش گرافیکی سنگینی را انجام می دهید، نیازمند یک کارت گرافیک اختصاصی خواهید بود؛ استفاده هایی نظیر انجام بازی های کامپیوتری با بالاترین رزولوشن، ویرایش ویدیو و همینطور طراحی گرافیکی.
اما از طرف دیگر گرافیک های مجتمع هم دیگر همانند پیش، ضعیف نیستند. سیستم های گرافیکی یاد شده برای استفاده های روزانه نظیر وبگردی، بهره گیری از آفیس، تماشای ویدیو های HD و حتی انجام برخی از بازی های ویدیویی با رزولوشن متوسط، عالی هستند. بخصوص که چنین سیستم هایی در لپ تاپ ها، باعث کاهش اندازه و افزایش عمر باتری می گردند.