تسلسل(زنجیروارگی)
معروف ترین و قدیمی ترین برهان اثبات خدا برهان علیت است
علیت رابطه ی بین یک رویداد (علت) و رویدادی دوم (معلول) است که در آن رویداد دوم نتیجه ی رویداد نخست است.برهان علیت از رابطه ی علیت استفاده کرده است و می گوید وجود هرچیزی در جهان به چیزهایی دیگر وابسته است و بدین وسیله تلاش دارد که ثابت کند هر وابسته ای به چیزهای دیگری وابسته است تا زمانی که تمام وابسته ها به یک وجود وابسته شوند که آن وجود را خدا می نامیم.اما بعد از فهمیدن این برهان ذهن بسیاری از افراد چنین می اندیشد:
بهنظر معقول میرسد که امتداد سلسله علتها و معلولها را درآینده تا بینهایت بدانیم درست به همان وجه که بزرگترین عدد وجود ندارد؛ زیرا همواره میتوانیم به هر عددی که بزرگترین فرض شدهاست، عددی بیفزاییم. اگر وجود سلسلهای بیپایان رو به آینده به هیچ عنوان محال نیست، چرا سلسله ی معلولها و علتها درگذشته تا بینهایت امتداد پیدا نکند؟
این پرسش معقول را تسلسل می نامند
در اصطلاح فلسفه تسلسل یعنی ترتیب وادامه سلسله علت و معلول تا بی نهایت.
تسلسل علل و معلولها تا بی نهایت، از جمله مباحث مهم فلسفی وکلامی بوده، و بسیاری از مسایل مهم فلسفه مانند: مساله «اثبات واجب الوجود بالذات » و... به آن وابسته است این مساله جایگاه بلند و خاصی در مباحث کلام و فلسفه دارد; چه این که مهم ترین مسایل علم کلام درباب اثبات واجب الوجود تعالی است، و همه موضوعات و مسایل علم کلام عاقبت به خداشناسی منتهی می گردد.
همچنین تسلسل سبب شده است که برهان علیت ناقص بماند و برای تعداد قابل توجهی از افراد کاملا قابل قبول نباشد.
تعدادی از افراد نیز باطل بودن تسلسل را بدیهی می دانند(عموما معتقدین به ادیان الهی) و بر این باورند که از باید وجود مستقلی در زنجیره علیت باشد.هرچند آن دسته از افراد که تسلسل را بدیهی می دانند دلیل خاصی برای آن اقامه نمی کنند.
این نوشتار بطلان یا درستی تسلسل را بررسی می کند.
برای درک علیت ما از معلول به علت رسیدیم اما با کمی فکر متوجه می شویم علت نخست وجود داشته سپس معلول وجود پیدا کرده است و دلیل آن علت است.یعنی تا زمانی که علت نبوده معلولی نیز نبوده است.برای نمونه اگر دیوار قسمتی از خانه گرم است به این دلیل است که شوفاژ از قبل روشن بوده است و باعث گرم شدن دیوار کنار خود شده. اما نخست شوفاژ روشن شده سپس دیوار گرم شده است.
و به همین شکل سلسله ی علت و معلول به عقب بر می گردد و و قبل از هر معلولی(همان علت قبلی) ، علتی دیگر وجود داشته که سبب علت بعد از خود شده است.پس اگر معلولی وجود دارد بدین معنی است که علتی وجود داشته است که باعث آن شده است
حال تسلسل می گوید وقتی تمام پدیده ها به علتی واحد رسیدند خود آن علت واحد علتی دارد و آن علت نیز علتی دارد و...
از انجایی که گفتیم اگر معلولی وجود دارد پس قبل آن علتی بوده است در تسلسل نیز چون جهان وجود دارد باید از قبل علتی وجود می داشته است که این جهان بوجود امده و اگر آن علت ها تا بی نهایت ادامه پیدا کنند پس هیچ زمانی نباید این جهان بوجود می آمده است
به بیانی دیگر با فرض درستی تسلسل وقتی سلسله تا بی نهایت ادامه پیدا کند پس هیچ گاه علت ها به انتها نمی رسند پس نباید هیچ گاه معلولی نیز بوجود بیاید و از آن جایی که معلول بوجود آمده پس سلسله باید به انتها برسد یا درواقع این زنجیر علت و معلول انتها دارد.
محمد حسین موسوی منزه
خواهشمندم دیدگاه فراموش نشه
@Ajam 78065 گفته:
حال ندارم نقل قول کنم! ولی گرفتم!
خب خدا رو شکر
به هرصورت مطلب خیلی اسونی نبود که ادما با اون توضیحات من سریع بفهمن
حالا که دارم می نویسم بزار اون نظریه دومه رو هم بنویسم شاید یه تعدادی فهمیدن
سلسله ی علیت هرچقدر ادامه پیدا کنه بالاخره به جایی می رسه که می رسیم به علت خود علیت و از آن جایی که علت تابع معلول نیست پس زنجیر همون جا قطع می شه و به علت پایانی می رسیم
هرکس فهمید بهم بگه
- - - - - - - - - به دلیل ارسال پشت سر هم پست ها ادغام شدند - - - - - - - - -
@Hermion 78071 گفته:
اره بابايى تقريبا گرفتم الانم كه بيشتر توضيح دادى ديگه كاملا دوزاريم افتاد
مرسى و خسته نباشى
تو بايد برى فلسفه بخونى
خوبه خدا رو شکر
ببخشید دیگه من توی نوشتن متن خیلی خوب نیستم برای همین اولش موضوع رو نگرفتید
ممنون
تفریحی شاید بخونم یکمی
@smhmma 78072 گفته:
خب خدا رو شکر
به هرصورت مطلب خیلی اسونی نبود که ادما با اون توضیحات من سریع بفهمن
حالا که دارم می نویسم بزار اون نظریه دومه رو هم بنویسم شاید یه تعدادی فهمیدن
سلسله ی علیت هرچقدر ادامه پیدا کنه بالاخره به جایی می رسه که می رسیم به علت خود علیت و از آن جایی که علت تابع معلول نیست پس زنجیر همون جا قطع می شه و به علت پایانی می رسیم
هرکس فهمید بهم بگه
من فهمیدم!
محمد حسین یه تاپیکی زدی که ذهن ملت رو درگیر کرده ها!!!!!
الکی مثلا مخ من درگیر نشد
@Ajam 78073 گفته:
من فهمیدم!
جدا؟؟؟اگر کامل فهمیده باشی که خیلی عالیه
من برای یه تعدادی توضیح دادم تازه خیلی بهتر هم توضیح دادم ولی یا نفهمیدن یا نصفه فهمیدن یا پدرم دراوم تا فهمیدن
- - - - - - - - - به دلیل ارسال پشت سر هم پست ها ادغام شدند - - - - - - - - -
@wolf 78074 گفته:
محمد حسین یه تاپیکی زدی که ذهن ملت رو درگیر کرده ها!!!!!
الکی مثلا مخ من درگیر نشد
خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخ
جواب نقل قولمو ندادیا
خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخ
جواب نقل قولمو ندادیا
مگه تو معارف مفهوم آیات ندارین؟؟؟تو همونا دیگه.هنت رو زیاد درگیر نکن.
خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخجواب نقل قولمو ندادیا
مگه تو معارف مفهوم آیات ندارین؟؟؟تو همونا دیگه.هنت رو زیاد درگیر نکن.
چرا مفهوم ایه داریم ولی دین و زندگی پیش دانشگاهی خیلی مسخره و مبتدیانه هست
درس یکش درحالی که می تونه یه درس عالی باشه خیلی بد تالیف شده
اون قسمت توحید های عملی و نظری و اقسامش که بیشتر جنبه حفظی تحلیلی داره و ارزش فلسفی خاصی نداره
فقط اون قسمت که درمورد نتیجه گیری عقلی و مقدمه اول و مقدمه دوم و نتیجه گیری می گه خیلی چیز با ارزشی که متاسفانه وقت کمی روش گذاشته
درکل توجه کردی دین و زندگی ها رو خیلی بد تالیف کردن؟؟؟یعنی واقعا برن بمیرن با این تالیف کتابشون
مگه تو معارف مفهوم آیات ندارین؟؟؟تو همونا دیگه.هنت رو زیاد درگیر نکن.
چرا مفهوم ایه داریم ولی دین و زندگی پیش دانشگاهی خیلی مسخره و مبتدیانه هست
درس یکش درحالی که می تونه یه درس عالی باشه خیلی بد تالیف شده
اون قسمت توحید های عملی و نظری و اقسامش که بیشتر جنبه حفظی تحلیلی داره و ارزش فلسفی خاصی نداره
فقط اون قسمت که درمورد نتیجه گیری عقلی و مقدمه اول و مقدمه دوم و نتیجه گیری می گه خیلی چیز با ارزشی که متاسفانه وقت کمی روش گذاشته
درکل توجه کردی دین و زندگی ها رو خیلی بد تالیف کردن؟؟؟یعنی واقعا برن بمیرن با این تالیف کتابشون
میدونی چرا؟؟؟چون نویسندهاش اکثرا دکتر و مهندس هستن نه الهی دان و عالم دینی
چرا مفهوم ایه داریم ولی دین و زندگی پیش دانشگاهی خیلی مسخره و مبتدیانه هستدرس یکش درحالی که می تونه یه درس عالی باشه خیلی بد تالیف شده
اون قسمت توحید های عملی و نظری و اقسامش که بیشتر جنبه حفظی تحلیلی داره و ارزش فلسفی خاصی نداره
فقط اون قسمت که درمورد نتیجه گیری عقلی و مقدمه اول و مقدمه دوم و نتیجه گیری می گه خیلی چیز با ارزشی که متاسفانه وقت کمی روش گذاشته
درکل توجه کردی دین و زندگی ها رو خیلی بد تالیف کردن؟؟؟یعنی واقعا برن بمیرن با این تالیف کتابشون
میدونی چرا؟؟؟چون نویسندهاش اکثرا دکتر و مهندس هستن نه الهی دان و عالم دینی
جدی؟؟نمی دونستم من کلا توجهی به نویسنده هاش نکرده بودم
والا خیلی از علمای دینی هم حرفای ضد و نقیض یا چرت و پرت می گن ولی خب متخصص باید کتاب بنویسه نه هرکس از راه رسید
میدونی چرا؟؟؟چون نویسندهاش اکثرا دکتر و مهندس هستن نه الهی دان و عالم دینی
جدی؟؟نمی دونستم من کلا توجهی به نویسنده هاش نکرده بودم
والا خیلی از علمای دینی هم حرفای ضد و نقیض یا چرت و پرت می گن ولی خب متخصص باید کتاب بنویسه نه هرکس از راه رسید
حرفت به طور کاملی درسته
اول که تسلسل یعنی ادامه ی سلسله ی علت و معلول تا بی نهایت نه اینکه هر علتی معلولی داره
دروقع برعکس هر معلولی علتی داره
خوب منم همینو گفتم دیگه! هر علتی خودش معلول یه علت دیگه ست! منظور من این بود، فک کنم بد گفتم:دی
@smhmma 78064 گفته:
اعظم دقیق بخون چون کلمه به کلمش مهمه
بابا من اومدم گفتم دو حالت وجود داره یا اخر زنجیره یه وجود پایانی باشه یعنی اخر این زنجیره ی علت و معلول یه علت اصلی باشه که علتی نداره
یا اینکه تسلسل ادامه پیدا کنه یا اینکه دور باشه
دور داشتن یعنی اینکه اول و اخر با هم یکی باشن
همونی که می گی بهش اعتقاد داری
دور فوق العاده راحت میشه نقضش کرد و کلا زیاد حسابش نمی کنن چون چندان منطقی نیست و راحتم نقض می شه که می تونی سرچ کنی بخونی
فقط دوتا حالت می مونه که یکیش تسلسله یکیش هم پایان زنجیر یا همون واجب الوجود بالذات(خدا) که یعنی وجودی که وجودش واجب هست و علت اصلی وجود همه چیز هست و خودش دیگه علتی نداره
بالذات یعنی ذاتش وجود داشتنه
حالا بین دوتا حالت تسلسل و پایان خیلی از ادما گیر کردن و خیلیا تسلسل رو منطقی می دونن در عین حال پایان رو هم منطقی می دونن و جواب این مشکل رو هم نمی دونن
منم اومدم با برهان خلف ثابت کردم که تسلسل نیست و پایان وجود داره
یه راه دیگم هست برای اثبات این قضیه که خیلی بهتر و کامل تر و خفن تره ولی درکش یکمی سخته برای همین نگفتمش
درواقع اگر نگاه کنی فقط تیکه اخر متنم چند بار تکرار داشت اونم چون چندجای مختلف کاربرد داشت در مسائل مختلف و اگر تکرار نمی کردم خیلیا نمی فهمیدن
تازه همینجوریش هم بعضیا نفهمیدن
من وقتی داشتم حرفاتو میخوندم یه عالمه چیز به ذهنم رسید که جواب تو بدم! ولی الان هیچ کدومش یادم نیس! ((231))
هممم به نظر من اینجور بحثها وقتی جالبه که رودر رو بشه بحث کرد! :دی
@smhmma 78072 گفته:
سلسله ی علیت هرچقدر ادامه پیدا کنه بالاخره به جایی می رسه که می رسیم به علت خود علیت و از آن جایی که علت تابع معلول نیست پس زنجیر همون جا قطع می شه و به علت پایانی می رسیم
هرکس فهمید بهم بگه
علت تابع معلول نیست؟ میدونی یاد چی افتادم؟:دی یاد وقتی افتادم که توی ریاضی میخوایم ریشهی یه معادله رو پیدا کنیم! :دی
فک کنم فهمیدم، این جمله ت تصورش خیلی سخت نیست! :دی
@azam 78122 گفته:
خوب منم همینو گفتم دیگه! هر علتی خودش معلول یه علت دیگه ست! منظور من این بود، فک کنم بد گفتم:دی
من وقتی داشتم حرفاتو میخوندم یه عالمه چیز به ذهنم رسید که جواب تو بدم! ولی الان هیچ کدومش یادم نیس! ((231))
هممم به نظر من اینجور بحثها وقتی جالبه که رودر رو بشه بحث کرد! :دی
علت تابع معلول نیست؟ میدونی یاد چی افتادم؟:دی یاد وقتی افتادم که توی ریاضی میخوایم ریشهی یه معادله رو پیدا کنیم! :دی
فک کنم فهمیدم، این جمله ت تصورش خیلی سخت نیست! :دی
خخخخخ اخه تو گفتی هر علتی معلولی داره
سوتی دادیا:دی:دی
خخخخخخ خنگول خب یه نگاه دوباره به متن بندازی همشو یادت میاد منم همینجوریم
درمورد دور که گفته بودی رفتی سرچ کنی بخونی؟؟
نه علت تابع معلول نیست
معلول تابع علته
البته بستگی نوع رابطه ی علت و معلولی هم داره
بعضی علت ها عرضی هستن بعضی علت ها طولی هستن
اون علتی که من دارم درموردش حرف می زنم طولی هست
امممم جدا فهمیدی؟؟؟دارم کم کم شک می کنم چون نفهمیدید فک کردید فهمیدید:دی:دی اخه من به ادمای باهوشی گفتمش و پدر خودمو در اوردم بازم نفهمیدن:دی:دی
الان اون چیزی که فهمیدی رو برام توضیح می دی؟؟
- - - - - - - - - به دلیل ارسال پشت سر هم پست ها ادغام شدند - - - - - - - - -
@Ginny 78124 گفته:
یا حضرت بیژن کبیر)
من دیشب ک خوندم متن رو نفهمیدم اما الان ک خوندم فهمستم:-"
کاملا باهات موافقم!
اما خیلی تخصصی بود. باید یه دو بار میخوندی ک بفهمی.
اما اگ نظراتم میخوندی کاملا میفهمدی:-"
خیلی خیلی مرسی:دی جالب بود بسی:دی
قبل از هرچیزی تا یادم نرفته بگم من عاشق امضات شدم
خیلی باحاله:دی:دی:دی:دی
خوبه خوبه
تخصصی نبود من درست توضیح نداده بودم
کلا تواناییم در توضیح دادن یکمی ضعیفه
خواهشم میکنم دخترم
@smhmma 78157 گفته:
قبل از هرچیزی تا یادم نرفته بگم من عاشق امضات شدم
خیلی باحاله:دی:دی:دی:دی
خوبه خوبه
تخصصی نبود من درست توضیح نداده بودم
کلا تواناییم در توضیح دادن یکمی ضعیفه
خواهشم میکنم دخترم
مرسی:دی
قابل نداره:-"
نه میدونی تخصصی نمیشه گفت. بجورایی نثرش سنگین بود(فرقی کرد؟!) ینی اگ دو بار بخونی میفهمی متنو
تخصصی ینی مثلا اگ فلسفه نخونی نمیتونی بفهمی. اما این بیشتر نثرش سخت بود.
:-":دی:دیدو:
@Ginny 78164 گفته:
مرسی:دی
قابل نداره:-"
نه میدونی تخصصی نمیشه گفت. بجورایی نثرش سنگین بود(فرقی کرد؟!) ینی اگ دو بار بخونی میفهمی متنو
تخصصی ینی مثلا اگ فلسفه نخونی نمیتونی بفهمی. اما این بیشتر نثرش سخت بود.
:-":دی:دیدو:
افرین خب برای همین گفتم مشکل از متن من بود دیگه:دی:دی:دی:دی:دی
@smhmma 78157 گفته:
خخخخخ اخه تو گفتی هر علتی معلولی داره
سوتی دادیا:دی:دی نخیر! تو حرف منو نفهمیدی! :دی:دی
خخخخخخ خنگول خب یه نگاه دوباره به متن بندازی همشو یادت میاد منم همینجوریم عاقا وقتش نیس!
درمورد دور که گفته بودی رفتی سرچ کنی بخونی؟؟ نع، وقتشو ندارم، همین الانش هم به زوری میام نت، یه چن روزه رفتم تو ترک:دی
نه علت تابع معلول نیست
معلول تابع علته
البته بستگی نوع رابطه ی علت و معلولی هم داره
بعضی علت ها عرضی هستن بعضی علت ها طولی هستن
اون علتی که من دارم درموردش حرف می زنم طولی هست
خب در این صورت که نمیشه برای مبدا سلسله مراتب علت و معلول ها یه تعریف جامع در نظر گرفت، اینجوری هر شرایط و هر قسمتی ش یه جور رابطه ای بین شون هست، پس شاید بشه گفت که براشون هردونوع (شاید هم سه نوع؟:دی) نظریه رو قبول کرد
مثلا چرخه ی غذایی حیوونا رو نمیشه درنظر گرفت؟ اینم یه یه سلسله مراتب علت و معلول حساب نمیشه؟ نه آغاز داره نه پایان، همه شون هم به هم وابسته ند
امممم جدا فهمیدی؟؟؟دارم کم کم شک می کنم چون نفهمیدید فک کردید فهمیدید:دی:دی اخه من به ادمای باهوشی گفتمش و پدر خودمو در اوردم بازم نفهمیدن:دی:دی
به آدمای باهوش گفتی و نفهمیدند؟؟؟؟ الان غیرمستقیم به من گفتی خنگ! :دی )
الان اون چیزی که فهمیدی رو برام توضیح می دی؟؟
الان من چیو بیام توضیح بدم؟؟؟ ((231)) تقریبا اینجور استنباط کردم همهی سلسه ی علیت و معلول ها رو وقتی ادامه بدیم، میرسیم به یه جایی میرسیم که مرکزه و معلول هیچ علتی نیست و وابسته ی هیچ چیزی نیست و نقطه ی تموم همه ی علت ها و معلول هاست.