(انواع عناصر داستانی) شماره چهارده : تعلیق آگاهانه ی ناباوری

این عبارت برای اولین بار توسط ساموئل تیلور کالریج مورد استفاده قرار گرفت.

به باور من هم چنین آبیست !
دنیای واقعی در حالت عادی خود (یا اگر کمی بدبین باشیم، در بهترین حالت خود) خسته کننده و حوصله سربر است، قوانین حاکم بر آن نیز همین طور. ولی همان طور که برای هر چالش و مشکل وسیله ای برای مقابله با آن نیز وجود دارد، برای مقابله با این مشکل نیز به ما قوه ی تخیل اعطا شده تا زندگی و دنیای پیرامون خود را جالب تر و هیجان انگیزتر کنیم. قصه قدیمی ترین و اساسی ترین محصول قوه ی تخیل است و از بدو ظهور بشر به او کمک کرده تا امیدها، آرمان ها و دغدغه های خود را ابراز کند و آن ها را در قالبی بگنجاند که قابل ارائه به دیگران نیز باشد. اما اگر بخواهیم از قصه و چیزی که برای عرضه دارد لذت ببریم، باید یاد بگیریم که منطق درون آن را با منطق دنیای واقعی نسنجیم، چون این کار با هدف اصلی قصه که جدا کردن ما از روزمرگی دنیای واقعی است، مغایرت دارد. این جاست که مفهومی به نام تعلیق آگاهانه ی ناباوری مطرح می شود: توانایی چشم پوشی کردن از جنبه های غیرمنطقی یک اثر داستانی به منظور لذت بردن از آن.
به عبارت دیگر، لازم نیست اثر یک نویسنده واقع گرایانه باشد، بلکه باورپذیر بودن و داشتن انسجام درونی کافیست. نویسنده آزاد است دنیای خود را هر چه قدر که می خواهد، تخیلی و غیر واقعی بیافریند، ولی باید برای این دنیا قوانینی تنظیم کند و آن را طوری گسترش دهد که تمام جزئیات و عناصرش از آن پیروی کنند. در اصل شاید بتوان گفت بزرگترین چالش یک فانتزی نویس خلق همین قوانین و چگونگی استفاده از آن ها و ارتباط دادنشان به داستان اصلی باشد. در داستان های علمی تخیلی هم مخاطبان حاضرند توضیحات علمی "خلاقانه" و یاوه گویی های علمی نادرست را پیرامون پدیده های علمی غیر واقعی داخل داستان قبول کنند، به شرطی که پای علم واقعی وسط کشیده نشود، چون استفاده از قوانین علمی واقعی برای توضیح یک مفهوم علمی یا اختراع من در آوردی داستان را از دنیای خیالی خود جدا می کند و آن را در کانتکست واقعیت قرار می دهد. برای همین است که کسی از سیستم سفر بین سیاه چاله های فضایی انتقاد و به این مساله اشاره نمی کند که معجون کوچک کردن اندازه ی جسم، قانون پایستگی جرم را نقض می نماید، چون قوانین واقعیت و تخیل در کنار هم قرار گرفته نمی شوند.
به طور کلی می توان از خواننده انتظار داشت غیر ممکن را باور کند، اما غیر محتمل را نه. به طور مثال خواننده ها باور می کنند که جادوگر پیر توانایی جابجا شدن بین سرزمین ها را دارد یا این که فناوری یک سفینه ی فضایی به آن اجازه می دهد که کاملاً نامرئی شود، بدون این که حس گرهای خودش از کار بیفتند، اما سکته ی قلبی یک جانور وحشی قبل از حمله به شخصیت اصلی و یا حدس زدن رمز عبور حساب کاربری دشمن در اولین تلاش و با تایپ کردن اعداد و ارقام به صورت تصادفی چیزهایی هستند که توسط مخاطب پذیرفته نخواهند شد. چیزی که در دنیای واقعی غیر ممکن است، باید در دنیای داستان یک هنجار شناسانده شود و به همین صورت هم باقی بماند.
اصولاً همه ی آثار داستانی در حد خود به تعلیق آگاهانه ی ناباوری نیاز دارند. بیننده باید این حقیقت را که در حال مشاهده ی تصاویر متحرک دوبعدی روی یک صفحه ی نمایش است، موقتاً نادیده بگیرد تا بتواند با تماشای یک فیلم سرگرم شود. این نادیده گرفتن برای فیلم های سیاه سفید نیز شدت بیشتری پیدا می کند، چون غیر از افراد کاملاً کور رنگ، کسانی که این فیلم ها را تماشا می کنند، دنیای واقعی را سیاه سفید نمی بینند، ولی با این حال باز هم مایل هستند تا ناباوری را تعلیق کنند و تصاویر را به همان شکلی که به نمایش گذاشته شده اند، بپذیرند. نهایتاً این نادیده گرفتن در اکثر فیلم های اکشن به حد نهایی خود می رسد، چون به منظور القای اکشن باید انتظار هر اتفاق محیر الوقوعی را داشت. به عنوان مثال، شخصیت مثبت داستان در یک مکان عمومی شروع به تیراندازی می کند، بدون این که از لحاظ قانونی به دردسر بیفتد؛ قهرمان اصلی داستان هیچ وقت تیر کم نمی آورد (سری رامبو) و یا یک تیر دقیق به باک بنزین، ماشین ها را منفجر می کند.
لذت بردن از کمیک های ابرقهرمانی و انیمه ها و مانگاها (و کلاً اکثر محصولات فرهنگی ژاپن!) نیز به شدت به توانایی هر فرد برای تعلیق ناباوری بستگی دارد. اما شاید بازی های ویدئویی بیشتر از هر فرم داستانی دیگری به این عنصر نیاز داشته باشند، چون برای ساخت یک گیم پلی استاندارد، حتی در بازی هایی که ادعای واقع گرایانه بودن دارند (پر شدن خودکار جان در شوترهای نظامی) و یا واقعاً واقع گرایانه هستند (برخورد هواپیما به جسم سخت بدون منفجر شدن در شبیه ساز پرواز مایکروسافت)، قوانینی که بر دنیای واقعی حاکمند، زیر پا گذاشته می شوند.