تفاوت داستان ،نثر ادبی و شعر

موضوع که جدیداً ذهنمو مشغول کرده تفاوت نثر ادبی و شعر و داستانه، چه چیزی یه نثر ادبی بسیار زیبا را از داستان جدا می کنه، گاهی حتی نثر ادبی با داستان هم اشتباه گرفته میشه .
این تاپیک را زدم تا شاید کمی در این مورد بیشتر حرف بزنیم و داستان را با یه نثر ادبی اشتباه نگیریم.

جهت اطلاع عمومی بیشتر از یکی دو تا سایت دیگه یک سری تعریف میزارم :

نثر در اصطلاح: "دکتر حسین خطیبی" ضمن نقل این تعریف: "نثر، کلامی است که وزن وقافیه نداشته باشد"، به بیان تعریف دیگری از نثر می پردازد. او می نویسد: "کلامی که در آن، مفاهیم و معانی با وضوح و روشنی و رسایی و با نظم فکر و منطقی بیان می شود و تنها وظیفهء لفظ در آن بیان معنا است. جمل با مراعات موازین دستوری بایکدیگر می پیوندند و معانی بی هیچگونه قطع و انحرافی، بیان می شوند و راست و مستقیم پیش می روند. وصل و فصل جمل، برمبنای توالی افکار و روش طبیعی و قواعد مشخص زبان استوار است."

خصوصیات نثر

باتوجه به تعاریف مذکور و تعریف های دیگری که از نثر صورت گرفته، خصوصیات نثر را می توان اینگونه برشمرد:

-نثر، کلامی است ساده و مکتوب، به هم پیوسته، با توالی جمله های روشن و مطابق قواعد زبان.

-نثر عاری از قیود شعر (وزن وقافیه) است و در استفاده از صنایع لفظی و معنوی آزاد می باشد.

-هدف در نثر، انتقال طبیعی فکر و اندیشه می باشد.

-الفاظ، به طور طبیعی در جای خود قرار می گیرند.

انواع نثر

نثر از نگاه آثار و شیوه های آن، به گونه های زیر تقسیم می شود:

الف. نثر محاوره یی یا گفتاری: نثر محاوره یی یا گفتاری، نثری است که هیچگونه قید و قاعده ای را نمی پذیرد و از لحاظ تناسب الفاظ و کیفیت تطابق آن ها با معانی، تابع مقرراتی نیست. پیوستگی معانی و افکار، در آن مدنظر نمی باشد. الفاظ بدون انتخاب در کنار هم قرار می گیرند. جمله ها ساده و کوتاه و گاه بریده بریده ذکر می شوند. واژه ها و گاه افعال تکرار می شوند. آرایش لفظی را نمی پذیرد. نمونه های نثر گفتاری را در کتاب های "سمک عیار"، "چرند و پرند" علی اکبر دهخدا، "دوستی خاله خرسه" از محمد علی جمال زاده، و آثار صادق هدایت، جلال آل احمد و زین العابدین مراغه ای، می توان یافت. نمونهء نثر گفتاری از کتاب عباس آرمان می خوانیم:

"غلام نمی خواست در مقابل درد و خستگی از پای درآید. باید غیرت می کرد و می رفت. باید تصمیم خود را می گرفت. در زندگی آدم، یک همینطور لحظاتی است ک سرنوشت ساز است. اگر می خواهی سرنوشت خود را بسازی، باید از خیلی چیزها تیر شوی."

(آرمان عباس، گل های سیاه، چاپ اول، انتشارات مطبعه صنعتی حبیب الله حسیب، کابل 1383، ص 57 )

نثر، کاربرد عمومی دارد. هرکس می تواند بنویسد.

نثر، خالی از احساسات و عواطف می باشد مگر در نثر فنی.

ب. نثر علمی: نثر علمی نثری است که کلمات آهنگین، ترکیبات تازه، شیوۀ بیان علمی و ادیبانه، در آن به کار نمی رود. از تشبیهات، کنایات و استعارات کمتر استفاده می شود. در مقابل از اصطلاحات علمی زیادتر استفاده می گردد.

ج. نثر فنی یا ادبی: مقصود از نثر فنی یا ادبی، آن نثری است که الفاظ براساس یک قاعدهء بیانی، انتخاب و در کنار هم قرار می گیرند. استفاده از تشبیهات و کنایات و استعاره ها به وفور در آن دیده می شود. ایجاز، شرط اصلی آن است. قواعد دستوری الزامی نمی باشد. زینت و جمال آرایی کلام، رکن عمدهء آن را تشکیل می دهد.

بنابراین، مقصود در نثر ادبی، خلق زیبایی است که به واسطهء کلمات به وجود می آید. قدرت ایجاد و اختراع تعبیرات، شکوه و جلال معانی و تصورات و نقش ها، قواعد سبک و انشأ، موسیقی کلمات و جمله ها، فرار از تکرار، شور و احساسات، از ویژگی های نثر ادبی به شمار می آیند. در نثر ادبی؛ قصد شرح واقعه، اثبات قضیه، نفی مطلبی یا توضیح موضوعی نمی باشد، بلکه نویسنده درنثر ادبی می خواهد مطلبی را به گونه ای شاخ و برگ دهد و باتشبیه و کنایه بیان نماید که خواننده را مجذوب خود نماید و تحت تأثیر قرار دهد.

د. نثر مرسل: نثر مرسل، نوشته يی است که معنا به صورت روشن در قالب الفاظ رسا و صریح بیان می شود. پیچیدگی های معنایی در آن وجود ندارد. قواعد دستور و نظم معنوی رعایت می گردد. کلمات، فصیح، خوش آهنگ و فاخر انتخاب می شوند. ترکیب های تازه وشیوهء بیان ادیبانه دارد. ضوابط شعری را می پذیرد. آرایش های کلامی، آن را زیبا و دلپذیر می سازد.

***

در اخر به نظرم روی هر متن قشنگی نمیشه اسم داستان را گذاشت.